طراحی اداری
طراحی واحدهای اداری امروزه متاثر از تغییر سبک کاری برخی از ادارات، افزایش قیمت ملک، رکورد اقتصادی و به واسه کمبود فضاهای کافی بابت تمامی پرسنل برخی از شرکت ها به استخدام نیرو دورکار و پاره وقت پرداخته اند. طراحی فضای های اداری شامل ادارات دولتی – ادرات خصوصی – فضاهای اداری کارخانه ها – فضاهای اداری مراکز درمانی و شرکت های خصوصی می باشد.
هرکدام شامل ضوابط مشخص بابت طراحی و تعریف کاربری به خصوص خود را دارد. آوان در خصوص طراحی فضاهای اداری با توجه به سوابق و موارد اجرایی و چالش های تاثیر گذار در طراحی امروزه فضاهای اداری دولتی و خصوصی با بهره مندی از دانش شناخت متریال و طراحی پلان هوشمندانه با استفاده از عناصر کاربردی در طراحی فضاهی اداری که شامل پارتیشین بندی، طراحی و انتخاب میز و صندلی و بسته به نوع کاربری تفکیک فضاها را ارایه می دهد. طراحی فضاهای اداری شامل چند بخش اصلی که تفکیک فضاها با توجه به تعداد دو نوع کاربری انتخاب فرینچ و اکسسوری مناسب عملکرد ، طراحی و اجرای سیستم برقی و شبکه میتواند بسته به نوع عملکرد و کسب و کار از المان های طراحی خاص بهره مند شد.
در ادامه تو ضیحات در مورد فضاهای اداری و ضوابط طراحی اداری توضیحاتی ارایه میگردد.
گالری تصاویر پروژه های آوان
اصول معماری فضای اداری
اصول معماری فضای اداری عبارتند از: مکان، تا چه اندازه فضای اداری در دسترس همگی یا تعدادی از کارکنان است. محصوریت، تا چه اندازه معماری فضای اداری توسط دیوارها، درب ها و یا سقف ها محصور شده است. در معرض نمایش قرار داشتن، تا چه اندازه معماری فضای اداری حریم بصری یا آکوستیکی ایجاد می کند؛ فنآوری، تا چه اندازه معماری فضای ادارای با ابزار فنآوری ﺋيشرفته و یا فنآوری اوليه مجهز است. موقتی بودن، تا چه اندازه ای معماری فضا امکان درنگ کردن فراهم می آورد؛ پرسپکتیو، سمت و سویی که معماری فضا بر روی توجه کاربران تمرکز دارد کدام است؛اندازه و مقیاس، معماری فضا تا چه اندازه زیربنای قابل استفاده و متناسب با ابعاد انساني فراهم مي کند.
روانشناسی معماری فضای اداری
درک الگوهای حرکتی کارکنان، ابعاد فیزیکی و فراتر از همه کاربری فضاها برای تعیین حوزه ها و محیط ها برای تعامل بین افراد در روانشناسی معماری فضای اداری بااهمیت است. همچنین از مفاهیمی همانند فضای شخصی، قلمرو، تراکم جمعیت درقابلیت استفاده فضاهای داخلی اداری نبایستی اجتناب کرد. در روانشناسی معماری فضای اداری ، چیدمان صندلی ها به نحوی است که گروهی از افراد متخصص در تعامل پیوسته با یکدیگر باشند و سایر محدوده های کاری به نحوی است که افراد در تجهیزات و تسهیلات عمومی با هم سهیم شوند و گفتگو کنند؛ در روانشناسی معماری فضای اداری بایستی انعطاف پذیری را در نظر گرفت به طور مثال دیوارهای متحرک، چیدمان مبلمان، ابزار فنآوری و کابل های الکتریکی در شکل گیری فرم چیدمان مبلمان و معماری با اهميت هستند.
استاندارهای معماری فضای اداری
استاندارد معماری فضای اداری بایستی به نحوی باشد که ریز فضاهای زیر را در بر داشته باشد که عبارتند از :
اتاق های جلسه
نورپردازی مصنوعی و طبیعی
تهویه مطبوع طبیعی و مصنوعی، ترکیب مصالح
سازه و سایر پرسپکتیوهای فضایی که خلاقیت، مشارکت و انعطاف پذیری از مزایای آنهاست.
«فضای اداری باز» مکانی است که میزهای کاری توسط پارتیشن های کوتاه(ارتفاع ۳۶-۳۰ اینچ) تقسیم بندی شدند یا مکانی است که هیچ پارتیشنی وجود ندارد و دید بصری واضح در فضا وجود دارد. هزینه ها حدود ۵۰ درصد (مبلمان، الکتریسیته، نورپردازی، مصالح) در طراحی فضای اداری باز نسبت به فضاهای اداری خصوصی کم تر است. «فضای اداری هیبرید» مکانی است که فضاهای باز و بسته با هم ترکیب شدند و نیاز به برقراری تعادل بین فضاهای جمعی و خصوصی است. دربرخی از فضاهای دارای، دیوارهای عایق صدا در بخش هایی واقع شده است که بایستی ساکت و کاملا خصوصی باشند و سایر فضاها دیوارهای شیشه ای دارند تا ارتباط بصری واضح به سوی فضاهای پیرامونی باشد.
انواع طراحی فضای اداری
مهم ترین وجه تمایز دفاتر اداری ابعاد و یا باز یا بسته بودن آنهاست، بنابراین انواع مختلف فضاهای اداری درجات مختلفی از حریم بصری و صوتی را ایجاد میکنند که تاثیر مستقیمی بر تعامل میان کارمندان و توانایی تمرکز آنها خواهد داشت.
دفتر کار باز Open Office : فضای کاری باز غیر محصور برای بیش از ۱۰ نفر – مناسب فعالیت های مستلزم ارتباط مداوم و کارهای با سطح تمرکز پایین
فضای کار گروهی Team Space : فضای کاری نیمه بسته پارتیشن مناسب برای ۲ تا ۸ نفر و مناسب برای کارهای گروهی نیازمند ارتباط مداوم و سطح تمرکز متوسط
اتاقک کار Cubicle : فضای کاری نیمه بسته پارتیشن اداری مناسب برای ۱ نفر و مناسب برای مشاغلی که ارتباط و سطح تمرکز متوسط نیاز دارند.
دفتر کار خصوصی Private Office : فضای کاری بسته برای فعالیت های محرمانه و اموری که نیازمند سطح تمرکز بالا اند و یا فعالیت هایی که شامل ملاقات های کوتاه زیادی در طول روز اند.
دفتر کاری مشترک Shared Office : فضای کاری بسته برای ۲ یا ۳ نفر و مناسب فعالیت های با تمرکز متوسط و کارهای گروهی در قالب گروه های کوچک است.
اتاق گروهی Team Room : فضای کاری بسته برای ۴ الی ۱۰ نفر و مناسب برای کار گروهی که ممکن است محرمانه باشد در عین حال نیاز به ارتباط مداوم درون گروهی دارد.
باجه مطالعه Study Room : فضای کاری بسته برای یک نفر مناسب برای فعالیت های کوتاه مدت نیازمند تمرکز
سالن کار راحت Work Lounge : فضای کاری سالن مانند مناسب ۲ الی ۶ نفر که نیازمند هم فکری و یا تعامل آنی است
جایگاه موقت Touch Down : فضای کاری باز برای یک نفر مناسب فعالیت های کوتاه مدت که نیازمند سطح تمرکز پایین است.
نکاتی درمورد طراحی پلان ساختمان اداری
اگرچه امروزه اغلب واحدهای اداری به شکل فلت (flat) طراحی می شوند تا در نهایت هر کسب و کاری بتواند با توجه به نیاز خود آن را پارتیشن بندی کرده و پلان مخصوص به خودش را داشته باشد، اما در هر حال یک ساختمان اداری نیز همانند یک ساختمان مسکونی نیاز به یک نقشه اولیه دارد که برخی فضاها در آن مشخص شود. در این پلان اولیه برای یک ساختمان اداری نیز باید برخی نکات رعایت شود.
نکاتی درمورد طراحی داخلی فضای اداری
طراحی داخلی اداری نسبت به نوع عملکرد کاربری ارائه می شود. این مورد بر اساس ضوابط و اصول طراحی تعیین می گردد. مشاغل ادارات هنری، فرهنگی، صنعتی، حمل و نقل، پزشکی و … دارای فضاسازی و سیرکولاسیون متفاوتی نسبت به هم هستند. طراحی داخلی هر کدام از مشاغل بالا در ساختمان اداری نیازمند دو شاخصه است. اول طراحی پلان و سیرکولاسیون که بنا به ریزفضاهای هر فعالیت تعیین می شود. مورد دوم تأسیسات هر ساختمان با توجه به عمکلرد داخلی اش می باشد. تأسیسات الکتریکی و مکانیکی هر ساختمان اداری با توجه به عملکرد آن نیز باید در نظر گرفته شود.
جای گیری تجهیزات سرمایش و گرمایش می تواند در فضایی اختصاصی (مانند موتورخانه) قرار بگیرد یا اینکه فضای از مشاع ساختمان (مانند پشت بام) برای قرار گرفتن وسایل تاسیساتی استفاده شود. حتی تعبیه آسانسور برای ساختمان های بلند می تواند دستخوش تغییراتی از جانب شهرداری، نظام مهندسی و یا حتی کارفرما باشد. در بعضی ساختمان ها کارفرما به تعداد بیشتری آسانسور نیاز دارد تا جابجایی بار یا انسان را تسهیل کند.
طراحی فضاهای اداری با محدودیت و تعریف کاربری
سایز واحد اداری برای بسیاری از کسب و کارها مهم است. هرچند در یک ساختمان اداری لزوما تمامی واحدها یک اندازه نیستند و می توان در طراحی پلان ساختمان اداری، واحدهای آن را در سایزهای مختلفی طراحی کرد تا نیازهای کسب و کارهای کوچک و بزرگ را به یک اندازه برطرف کند. اما این مساله نباید موجب شود یکی از واحدهای ساختمان اداری خیلی کوچک بوده یا نیازهای اولیه آن از جمله نور طبیعی یا پنجره کافی و تهویه مناسب برطرف نشود. بنابراین مهم است که به تعداد کارمندانی که در یک دفتر کار مشغول به کار می شوند، فضایی که به صورت استاندارد به خود اختصاص می دهند و نیازهای اولیه آن ها توجه کرد تا بتوان به خوبی چه پلان اداری کوچک چه یک نقشه ساختمانی بزرگ طراحی کرد.
اگر خودتان یک واحد فلت را پارتیشن بندی می کنید، باید به سایز فضاهایی که به واحدهای مختلف اختصاص می دهید توجه داشته باشید. این کار را با توجه به اندازه استاندارد میزهای کار، فضای استاندارد مورد نیاز برای هر فرد و راحتی تردد آن ها انجام دهید.
طراحی کاربردی و عملگرا
طراحی پلان ساختمان اداری باید یک طراحی منطقی و کاربردی باشد. مثلا آیا فضای کافی برای ملاقات های خصوصی، دفتر مدیریت، آشپزخانه در سایز مناسب یا غذاخوری اختصاص یافته است؟ محلی برای نشستن منشی یا یک لابی برای انتظار وجود دارد؟این ها از اصول اولیه طراحی پلان ساختمان اداری هستند که باید به آن ها توجه شود. همچنین محل قرار گرفتن بخش های مختلف در کنار هم باید منطقی و اصولی باشد. بعنوان مثال جایی همانند آشپزخانه یا غذاخوری که ممکن است ساعاتی از روز شلوغ باشد یا بوی زیادی از غذاهای مختلف در آن وجود داشته باشد در کنار دفتر مدیریت یا یک اتاق کنفرانس که فضایی رسمی و مهم است قرار نمی گیرد. اگر بر اساس این اصول نقشه اولیه ساختمان اداری طراحی شود، همه چیز منطقی و کاربردی تر خواهد بود.
نکته : کنترل صدا در فضای اداری
هیچ فردی علاقه ندارد در میان سر و صدا مشغول به کار شود. در هر حال کارمندان برای تمرکز نیاز به سکوت و آرامش خواهند داشت که این نکته باید در طراحی پلان ساختمان اداری رعایت شود. برای این کار می توان واحدها را طوری نقشه کشی کرد که دفاتر کار و محیط هایی که در طراحی اولیه برای کارمندان در نظر گرفته شده در جهت مخالف خیابان اصلی قرار بگیرند. یا در صورتیکه فضای اختصاص یافته برای این ساختمان طوری نبود که بتوان چنین پلانی را انتخاب کرد، باید در بودجه بندی اولیه به پنجره های دوجداره و دیوارهای عایق صدا توجه کرد تا افرادی که داخل ساختمان هستند از سر و صدای بیرون اذیت نشوند و محیطی آرام برایشان ایجاد شود.
اگر خودتان فضایی را پارتیشن بندی می کنید بهتر است به دپارتمان هایی که کنار یکدیگر می چینید توجه داشته باشید. پارتیشن ها صداها را ضعیف نمی کنند یا از بین نمی برند، بنابراین اگر تیمی دارید که دائم با تلفن صحبت می کند بهتر است در پارتیشن بندی واحدها، این تیم را از تیمی که برای کار خود نیاز به سکوت دارد دورتر قرار دهید تا هر دو به راحتی بتوانند به کارهای روزمره خود رسیدگی کنند.
نکته : نور در فضای اداری
یکی از مهم ترین نکات توجه به نور در طراحی یک محیط کار و حتی یک ساختمان مسکونی است. اغلب معماران تلاش می کنند تا فضای داخلی یک ساختمان را طوری طراحی کنند تا بیشترین استفاده از نور طبیعی برده شود. بخصوص در یک دفتر اداری، نور طبیعی می تواند انرژی بیشتری به کارکنان آن محیط ببخشد. بنابراین بسیار مهم است که پنجره ها در جهت صحیحی قرار بگیرند تا نور طبیعی بیشتری به فضای داخلی یک ساختمان اداری تابیده شود.همچنین در طراحی پلان ساختمان اداری بهتر است واحدهای مختلف طوری چیده شوند که همگی به یک اندازه از نور طبیعی بهره ببرند.در پارتیشن بندی یک فضای فلت هم به این نکته توجه کنید. چرا که پارتیشن ها ممکن است موجب شوند بخشی از واحد اداری شما از نور طبیعی محروم شود.
طراحی فضایهای اداری با چشم انداز و ویو
وجود فضای سبز در اطراف یک ساختمان اداری می تواند ایده خوبی باشد. این کار را هم می توان هنگام طرحی پلان ساختمان اداری انجام داد. چرا که امروزه بسیاری از پلان ها همراه با فضایی طبیعی و سرسبز ارائه می شوند. معمولا پنجره ها به سمت این فضای سبز قرار می گیرند تا در آرامش افراد داخل ساختمان تاثیرگذار باشد و در برخی مواقع برایشان الهام بخش نیز باشد. توجه به اینکه افراد داخل یک ساختمان چه چشم اندازی را خواهند دید می تواند به طراحی بهتر پلان یک ساختمان اداری کمک کند.
مبلمان فضاهای اداری
تناسب لوازم اداری با دفاتر، تحت تاثیر عواملی چون قابلیت تطبیق ، تنظیم، دوام، سازگاری، فضای نگهداری، بهره وری، زیبایی و چگونگی سیم کشی می باشد.
فضای مورد نیاز برای کارمندان در حالت نشسته یا ایستاده ، مبنایی برای محاسبه ی حداقل فاتصله بین میزها و میز تحریرها است (حداقل فاصله مطلوب ۱۰ متر) صندلیها باید قابل تنظیم چرخدار و مبله و مجهز به پشتی تکیه دادن باشند. دفاتر بایگانی ، آرشیو و کارتهای اطلاعات مربوط به دانشگاهها و … را می توان در کمدهای بدون پهلو که معمولاً از جنس استیل و در ابعاد استاندارد ساخته می شوند قرار داد.
تامین بودجه برای طراحی فضاهای اداری
هزینه ساخت یک مجموعه اداری مهم ترین شاخصه طراحی در ایران می باشد. مهم ترین دغدغه کارفرما در ایران مدیریت هزینه های ساخت و ساز است. به همین دلیل یک شرکت طراحی باید بداند که کارفرما می خواهد چه نوع استفاده از ساختمان اداری خود داشته باشد. بعضی مواقع ممکن است کارفرما ساختمان را به عنوان مکانی برای اجاره دادن به شرکت یا شرکت ها در نظر گرفته باشد، و یا ممکن است کسب و کار خود را برای آن ساختمان در نظر گرفته باشد. حتی در برخی موارد کارفرما تعدادی از واحد ها را اجاره داده و از بعضی فضاها برای کسب و کار خود بهره ببرد. تمامی موارد بالا نیازمند بودجه های متفاوتی است که در شروع کار تعیین می شود. در این مواقع بهتر از یک شرکت تخصصی معماری یا طراحی به عنوان مسئول پروژه خود انتخاب کنید تا آنها با مشاوره و تجربه به مدیریت هزینه های شما کمک کنند.
طراحی نما در ساختمان های اداری
نمای ساختمان های اداری مهم ترین بخش طراحی این گونه پروژه های محسوب می شود. نما معرف هویت مجموعه است و می بایست با توجه به عملکرد و فعالیتی که قرار است در ساختمان اداری صورت گیرد طراحی شود. به عنوان مثال طراحی نمای ساختمان آژانس هواپیمایی با نمای یک مجموعه معماری متفاوت است. یا اگر فعالیت مجموعه ای در زمنیه تکنولوژی است نمای آن دارای شاخصه های متفاوتی نسبت به یک ساختمان اداری با فعالیت پزشکی می باشد. لذا طراحی نما برای هر صنف دارای اصول طراحی مشخصی است که می بایست لحاظ گردد.
یک مورد مهم دیگر وجود دارد که به سبک طراحی نما مرتبط می شود. از آنجایی که نمای ساختمان برای کارفرما بسیار حائز اهمیت است، می بایست در برخی موارد سلیقه کارفرما برای تعیین سبک طراحی نما لحاظ گردد. اینکه طراحی یک نمای کلاسیک رومی برای ساختمان در نظر گرفته شود یا نمای مدرن. بخصوص که امروزه سبک های متنوعی مانند: نمای انتزاعی، نماهای پارامتریک و یا مینیمال در طراحی ساختمان ها نیز مشاهده می کنیم. به غیر از موارد فوق، منطقه ای که قرار است ساختمان اداری در آن انجام شود اهمیت دارد. همپوشانی شدن پوسته ساختمان با بافت منطقه یا محله جزء مواردی است که کمتر به آن توجه می شود.
متریال نما هم از شاخصه های طراحی ساختمان های اداری محسوب می شود. اقلیم نقش تعیین کننده ای در انتخاب متریال شما دارد. به طور قطع پیمانکار می بایست شما را در انتخاب بهترین متریال نما راهنمایی کند.
بهتر است نمای ساختمان اداری با در نظر گرفتن اقلیم، مصالح در دسترس، امکانات ساخت و فرهنگ هر منطقه طراحی و پیاده سازی شود. پوسته خارجی بنا بایستی محیط‌های داخلی را از عوامل جوی و تغییرات دمایی و صداهای مزاحم حفظ کند. به کار گرفتن سایه بان و پنجره‌های کرکره‌ای کنترل شرایط نامناسب را به صورت غیر خودکار ) مکانیکی (یا خودکار) اتوماتیک (امکان پذیر می‌کند. صفحات خورشیدی استفاده شده روی سقف و نمای این ساختمان‌ها میتواند در فراهم کردن کل یا قسمتی از انرژی استفاده شده‌ی ساختمان مؤثرباشند.
فضای اداری باز
مکانی است که میزهای کاری توسط پارتیشن های کوتاه(ارتفاع ۳۶-۳۰ اینچ) تقسیم بندی شدند یا مکانی است که هیچ پارتیشنی وجود ندارد و دید بصری واضح در فضا وجود دارد. هزینه ها حدود ۵۰ درصد (مبلمان، الکتریسیته، نورپردازی، مصالح) در طراحی فضای اداری باز نسبت به فضاهای اداری خصوصی کم تر است. «فضای اداری هیبرید» مکانی است که فضاهای باز و بسته با هم ترکیب شدند و نیاز به برقراری تعادل بین فضاهای جمعی و خصوصی است. دربرخی از فضاهای دارای، دیوارهای عایق صدا در بخش هایی واقع شده است که بایستی ساکت و کاملا خصوصی باشند و سایر فضاها دیوارهای شیشه ای دارند تا ارتباط بصری واضح به سوی فضاهای پیرامونی باشد.
فضای اداری مدرن
یکی از گرایش های جدید در طراحی معماری فضای اداری مدرن در ایالات متحده پیوند مردم با طبیعت است؛ به این گرایش طراحی بیوفیلیک(زیست گرایی) می گویند. طراحی معماری زیست دوست بر مبنای این معیار استوار است که انسان ها دارای نیاز درونی برای برقراری ارتباط با جهان طبیعی هستند و زمانی که چنین پیوندی برقرار شود؛ سلامت، تمرکز، خلاقیت و کارایی کارکنان بهبود خواهد یافت. هدف از نظریه طراحی معماری فضای اداری مدرن زیست دوست بهبود سلامت فیزیکی و روانی است زیرا استرس کاهش می یابد. سایر ویژگی های معماری فضای اداری مدرن عبارتند از نور طبیعی، آب، دید و منظر به طبیعت و مصالح طبیعی.
