طـراحی کلینیک دندان پزشکــی

مطـب یا درمانگاه مکانی است که شمـا بخش مهمـی از روز خــود را در آن می گـــذرانید، بنابراین طراحی مطب دکوراسیون داخلی و چیدن وسایل درون این فضا، همچنین رنگ هایی که براي وسایل و دیوارها استفاده میشود و نورهایی که در نورپردازي محیط استفاده میکنید در ایجاد روحیه اي شاد براي خـودتان و بیمـــارانتان مؤثر است مدتی را در اتاق ملاقات یا روي بیماران معمولا یونیت دندانپزشکی در مطب سپري مـــیکنند، بنابراین طراحی محیطی راحت و تمیز مطب میتواند در ارزیابی آنها درباره خدماتی که در مطب شما دریافت میکنند، مؤثر باشد.

به ویژه در این روزها که رقابت بین مطبها و کلینیکهاي دندانپزشکی شدید است، بدون شک بیماران مکانی را براي درمان مشکلات دهــان و دنـدان خود بر میگزینــند که در آن راحــتتر بوده و احساس آرامش بیشتري کننـد. علاوه  براین، طراحی محیط داخلی مطـبتان با توجه به شرایط روحی خودتان، در حفظ روحیه شاد شما مؤثر خواهد بود و از خستگی و کسالت کار طولانی در یک محیط بسته میکاهد.

تزریق آرامش به یونیت دندانپزشکی

یونیت دندان پزشکی محلی است که بیمار تمام زمان درمان خود را روي آن می گذراند و در عین حال تمام ترس و اضطراب خود از کارهاي دندانپزشکی را در این محل تحمل می کند. یونیت دندانپزشکی با انواع وسایل مانند توربین، آنگل، ساکشن، چراغ و... ممکن است براي کودکان یا بزرگسالانی که براي نخستین بار به مطب دندانپزشکی پا می گذارد، دلهره آور باشد. بنابراین باید به نحوي طراحی و نصب شود که بیمار در آن احساس آرامش و راحتی کند. شما می توانید صندلی دندان پزشکی را مقابل پنجره مطب خود قرار دهید. اگر اتاق مطب شما در طبقه همکف و مجاور حیاط است می توانید از شیشههاي قوي استفاده کنید و در باغچه روبهروي این پنجرههاي قدي، انواع و اقسام گیاهان سبز و گل ها را بکارید.

اگر اتاق شما در طبقه اي از ساختمان است که پنجره آن به برگهاي درختان باز می شود نیز می توانید منظره اي سرسبز و آرامش بخش را در برابر چشمان بیمارتان روي یونیت دندان پزشکی بگشایید. ولی ممکن است در مواردي مطب شما در زیرزمین یک ساختمان باشد و اتاقی که قرار است یونیت در آن نصب شود، پنجره اي نداشته باشد؛ در این صورت هم می توانید در مقابل صندلی دندان پزشکی یک تابلو زیبا و آرامش بخش آویزان کنید.

شما حتی میتوانید آکواریومی با ماهی هاي مختلف در مقابل یونیت خود تدارك ببینید. تحقیقات مختلف نشان داده اند آب و حرکت آرام ماهی ها در آن می تواند در کاهش اضطراب و نگرانی بیماران مؤثر باشد. به عنوان اقدامی دیگر می توانید هدفون هایی را در اختیار بیمارانتان روي یونیت قرار دهید و در آن موسیقی آرام بخشی را پخش کنید یا اجازه دهید این موسیقی آرام از طریق بلندگوهایی با صداي ملایم در فضاي مطبتان پخش شود

گاهی نصب یک تلویزیون در مقابل یونیت هم می تواند مؤثر باشد، چون گاهی بیماران ذهنشان به برنامه ها و تصاویر مشغول و خود به خود ذهنشان از درد و ترس محیط دندان پزشکی به سوي مسائلی دیگر منحرف می شود.

در این جا 4 واحد هست

1. اتاق انتظار
2. پذیرش
3. فضای درمانی
4. پشتیبانی

 تاکنون به این مسأله فکر کرده اید که یک مطب دندان پزشکی استاندارد باید داراي چه فضاهایی باشد یا به عبارت دیگر شما باید چه اتاق هایی را در مطبتان در نظر بگیرید.

به طوري کلی هر مطب دندا نپزشکی باید مجهز به 4 فضاي کاملا مجزا از یکدیگر باشد. بخش نخست باید به بیماران مراجعه کننده به مطب دندان پزشکی تعلق گیرد. بیماران محدوده سنی متفاوتی دارند ولی فقط لازم  است اتاق انتظار کودکان از بزرگسالان جدا شود. براي اتاق انتظار کودك، شما می توانید از تصاویر و شخصیتهاي مورد عالقه کودکان به شکل پوستر روي دیوارها استفاده کنید یا اسباب بازي هایی را براي کودکان در آن قرار دهید.

در این محیط کودکان به دور از محیط پرسروصدا و شکایت بزرگسالان، در کنار همسالان خود خواهند بود و با دیدن همسالانشان که به مطب دندان پزشکی آمده اند، راحت تر با ترس و نگرانی خود کنار می آیند. بهتر است سرویس بهداشتی جداگانه اي براي کودکان و بزرگسالان نیز در نظر گرفته شود. براي منشی مطب که مسؤولیت پذیرش بیماران و بایگانی پرونده ها را بر عهده دارد نیز باید فضاي مناسبی در نظر گرفته شود. قسمت پذیرش باید به گونه ایی باشد که در یک سمت مراجعین و در سمت دیگر کارکنان مطب قرار گیرند و در عین حال مراجعه کنندگان بتوانند در حالت ایستاده، نشسته )مخصوص افراد ناتوان و کم توان جسمی( با کارکنان مطب صحبت و فرمهاي لازم  را پر کنند. فضاي سوم فضاي درمانی است که شامل اتاق دندانپزشک، لابراتوار و اتاق استریلیزاسیون می شود. شما میتوانید لابراتوار را خارج از محدوده و در راهروي مطب طراحی کنید یا آن را با یک در از اتاق درمان جدا کنید. برخی دندانپزشکان ترجیح میدهند از یک لابراتوار در سطح شهر استفاده کنند.

بخش آخر از فضاي مطب شما مخصوص امور پشتیبانی است که شامل سرویس بهداشت کارکنان و تعویض لباس، آشپزخانه اي کوچک براي کارکنان و انبار مواد و وسایل خواهد شد. تالش کنید براي کنترل عفونت، امکانات شستشوي روپوش ها را در همان محیط فراهم کنید تا کارکنان مجبور نباشند لباس ها را همراه خود براي شستشو به خانه یا خارج از محیط درمانی منتقل کنند.

بازي رنگ و نور

 رنگ، نور و آب می توانند به شما در ایجاد محیطی شفاف و زنده در مطب کمک کنند. شما باید در درجه اول به این نکته توجه کنید که به چه رنگ هایی علاقه مند هستید؟ آیا ترجیح می دهید از رنگهاي ملایم براي دیوارها و یونیت استفاده کنید یا از رنگ هاي انرژي بخشی استفاده کنید که روحیه و شادي را در شما و بیماران تان القا میکنند. بدون شک براي طراحی اتاق انتظار کودك استفاده از رنگهاي شاد بسیار اهمیت دارد. در انتخاب رنگ بندي مطبتان باید به هماهنگی رنگ ها با یکدیگر دقت داشته باشند. استفاده از رنگ هاي روشن مانند آبی ملایم یا کرم فضاي مطب را وسیع تر جلوه می دهند بنابراین اگر مطب کوچکی دارید که ممکن است دلگیر به نظر برسد، می توانید از این رنگ هاي روشن براي دیوارها استفاده کنید. استفاده از آیینه نیز مــیتواند به بـزرگتر جـلوه دادن مطب کمک کند. رنگهاي ملایم همچنین می توانند در آرامش درونی بیماران تأثیر داشته باشند.

بهتر است از یک رنگ براي اتاق انتظار و اتاق درمان استفاده کنید. در این شرایط بیماران قبل از ورود به اتاق درمان با آن رنگ در اتاق پذیرش آشنا شده و انس گرفته و بهتر با محیط کنار خواهند آمد. شما همچنین می توانید از یک زمینه رنگی براي اتاق انتظار و اتاق درمان استفاده کنید و فقط درجه تیرگی و روشنایی این رنگ را در دو اتاق، متفاوت در نظر بگیرید. از استفاده مطلق از نور سفید یا زرد خودداري کنید و با ترکیب این دو رنگ با نصب لامپ هاي مناسب، نوري شبیه نور روز را به وجود آورید. انتخاب رنگ دندان براي انواع کامپوزیت ها و چینی ها در این شرایط و در این نور آسانتر و صحیح تر است. همچنین استفاده از گیاهان طبیعی طراوت و تازگی را به کلینیک شما میآورد و در القاي حس آرامش مؤثرند.

راهنمایی برای انتخاب رنگ مناسب مطب دندانپزشکی

آیا میتوانید دنیای اطراف خود را بدون وجود هیــچگــونه رنگــی تصــور كنــید؟ هــر رنگ تأثیر فیزیكی و روحی خاصی را بر روی بیننده میگذارد و افراد واكنش های متفاوتی نسبت به رنگهای مختلف از خود نشان میدهند. محققان تاكنون نتوانسته اند یك سیستم منسجم جهانی كه قادر به دسته بندی كلیه واكنشهای افراد نسبت به رنگ های مختلف باشد را پایه ریزی نمایند و معتقدند كه عكس العمل افراد به فاكتورهای متعددی نظیر فرهنگ، جنسیت، سن، موقعیت احساسی و ذهنی، تجربه های خاص فردی بستگی دارد. البته نوع و شدت این واكنش ها نیز منحصر بفرد است. روانشناسی رنگها یك شاخه نظری نیست كه تنها به بخش آكادمیك محدود شود، بلكه گستره تحقیقات این حوزه در زندگی روزمره عموم مردم نمود پیدا می كند. روانشناسی رنگ ها در دنیای تجاری امروز حائز اهمیت است و میتوان اظهار داشت كه هر چیزی را كه در اطراف خود میبینیم به گونهای در ارتباط مستقیم با این علم است.

چرخه رنگ

نگاهی به رنگ هایی كه در زیر لیست كرده ایم بیندازید، چند ثانیه صبر كنید و با خود بیندیشید كه هر كدام از آنها چه احساسی در شما ایجاد می كنند، بعد هم ادامه مطلب را بخوانید تا ببینید واقعیت چیست. این امكان وجود دارد كه با تغییر حاالت درونی، ویژگی های فردی، و سایر فاكتورهای آماری برخی احساسات فردی دستخوش دگرگونی قرار گیرد. به عنوان مثلا اگر كسی در اعماق اقیانوس ها گیر افتاده باشد و تا مرز غرق شدن پیش رفته باشد، به احتمال زیاد آبی به عنوان رنگ آرامبخشی برای او به شمار نمی رود. از سوی دیگر یك دختر خانم 8 ساله از هر رنگی بجز صورتی ایراد می گیرد. حال اجازه دهید نگاهی به 8 رنگ اصلی مداد رنگی داشته باشیم.

قرمز

 قرمز یكی از رنگ هایی است كه اكثر افراد ارتباط قوی با آن برقرار می كنند و واكنش شدیدتری نسبت به آن نشان می دهند. احساساتی نظیر قدرت، رشادت، تخطی و هیجان به آن نسبت داده می شود. قرمز ضربان قلب را افزایش داده و میزان انرژی را بالا می برد؛ و تنها هاله هایی از رنگ قرمز بر روی هر چیزی می تواند توجه بیننده را به آن جلب نماید. چه علامت خطر، چه گل رز، به هر حال قرمز آنجاست تا حواس شما را به خود جلب كند و چشمانتان را خیره سازد.

 نارنجی

 نارنجـــی هم می تواند واكنشهای جدی را برانگیزاند. افراد در برابر نارنجی دو واكنش نشان میدهند: یا عاشق آن می شوند یا از آن متنفر میشوند نارنجی اصولا با زرق و برق، اشتعال،. توانایی، انرژی، گرما، و آسایش در ارتباط است.

 زرد

زرد رنگ خوشــحالی، شــادی، خـــرسندی و سعادتمندی است. مردم اصولا با مشـاهده این رنگ اشتیاق، وجد و سرور، انرژی، خوش بینی، نیك اندیشی و شور را تجربه می كنند. برخی از تركیبات و سایه های زرد می توانند فرد را از نظر ذهنی تحریك كرده و خالقیت او را افزایش دهند، اما از طرفی برخی از تركیب های زرد نیز وجود دارند كه ممكن است سبب ایجاد ترس، وحشت، اضطراب، و نگرانی شوند.

سبز

 ســبز بیشــتر بـرای به تصــویر كشیدن عناصر سمبلیك مورد استفاده قرار میگیرد و بعد از آبی دومین رنگ پر طرفدار در میان عموم افراد است. سایه های طبیعی سبز حس تازگی، طراوت، نو شدن، تعادل، آرامش، و تسكین را به افراد القا می كند. تركیب نادرست سبز ممكن است احســاساتی نظـــیر بی حـالی و ناخوشی، را در فرد ایجاد كند. به طور كلی سبز معمولا نماد مفاهیمی نظیر: صلح، افتخارآفرینی، خوششانسی و باروری و حاصلخیزی است.

آبی

 اكثــریت قـــریب بـه اتفاق مردم موافقــند كــه: »آبــی بهــترین رنگ« است. شـاید بـه آن خــاطر باشد كه مشــاهده این رنگ سبب ایجــــاد هــــورمون های شیمیایی خاصی در بـدن میشود كه آرامش ً با را ارتقاء مــی بخشند. آبی اصوال احساساتی نظیر: اعتماد، اطمینان، صداقت، وفاداری، منطق، آرامش، سكون و سكوت، توجه و تمركز همــــراه اسـت. باید توجه داشت كه برخی از تركیـــبات رنگ آبی اثرات پویاتر و پرتحـرك تری دارند و برخی از آنها سردتر و دور از دستــرس مینمـــایند. در برخی پژوهـــشها اثبــات شده كه آبی توانایی كارمنــدان و ورزشكاران را نیز افزایش میدهد.

بنفش

حد تعادلی میان انرژی بنفش عموما و هیجان قرمز و آرامش و سكون آبی ایجــاد می كند. گاهــی برخی از سایه روشن های بنفش ذهن افراد را درگیر می كند و آنها را مضطرب كرده و از آنها افراد درون گرای افراطی می سازد و از اینرو به سوی كسب عرفان، معرفت، دانش پیش می روند

 مشكی

مشكی یك رنگ كاملا قدرتمــند است و با خود سلطه طلبی و قدرتمندی را به ذهن القاء می كند. در برخی از فرهنگ ها این رنگ افراد را به یاد از دست دادن جان عزیزان شان میاندازد.

قهوه ای

 قهوه ای احساس سادگی، طبیــعی بودن، ثبات، استحكام، استواری، و پایداری را ایجاد می كند. مردم اصولا به رنگ قهــوهای اطمیــنان دارند و به آن اعتماد می كنند. در زندگی روزمره با رنگهای بسیار زیاد دیگری نیز برخورد می كنیم و این موارد تنها چند نمونه از رنگ های اصلی تر بودند. رنگ ها را میتوان نسبت به میزان اشباع شدگی )به این معنا كه یك رنگ تا چه اندازه تیره –پر رنگ و یا روشن-كمرنگ- هستند( و همین طور شفافیت )به این معنا كه چه مقدار مات و براق هستند) نیز به گروه های دیگری تقسیم كرد.

مطب و رنگ

 روانشناسی رنگ ها می تواند فاكتور مهمی هم در فضای داخلی و هم در فضای خارجی مطب ها به شمار رود. به عنوان مثلا اگر قصد آرامش بیشتر در بیماران خود دارید یكی از بهترین كارهایی كه می توانید برای جذب بیماران بیشتری انجام دهید رنگ كردن است.

ابتدا اجـازه دهید در مورد فضای خارجی بحث كنیم. اصلا  مهم نیســـت كه شمـا تا چه اندازه عاشـــق رنگ نارنجـــی یا بنفش هـستید، امــا به هیچ وجـــه برای رنگ كــردن نمــای خـارجی مطب خــود از آنها استفــاده نكنید. همچنین رنگ نمای خانه های اطراف نیز مهم  با آنها هستند و رنگ مطب شما باید حتما هماهنگی داشته باشد. خــانه ای كه نمــای آن رنگ نامتعــارفی داشته باشد میتواند زیبایی كـل خانه های محله را بگیرد. در این قسمت چند پیشنهاد برای رنگ نما میدهیم:

سفید، استخوانی، آبی، كرم، بژ، سبز و زرد

در انتخاب رنگ در و پنجره نیز باید دقت كنید. اگر آنقـدر بودجه ندارید كه كل مطــب را رنگ كنیــد، بهتر است فقط درها و پنجــره ها را رنگ كنــید. در این میــان درب ورودی از ســـایر بخــشها مهــم تر است. رنگ آنرا از مـیان خانواده رنگ های گرم انتخاب كنید كه هر كس وارد مطب میشود با دیدن درب ورودی خوش آمد گـــرمی را احساس كند. آجری، قهــــوهای سوخته و آبی و سبز پر رنگ جزء بهتــرین گزینه ها محسوب میشوند.

در فضای داخلی هم همین مطالب صدق می كنند. رنگ های روشن و خنـــثی اتاق را روشــنتر و بزرگتر جلوه میدهند و مثل همیشه سفید جزء اولین گزینه هاست. مشاهده رنگهای مختلف در مطب و تأثیر آنها بر روی حالات فردی پیش از انتخاب رنگ برای فضای داخلی مطـب حتـما به مبحث روانشناسی رنگها توجه داشته باشید. با این كار هــم حـالت های روانی بیماران تعدیل میگردد و هم هر كس وارد مطب شما میشود احساس صمیمیت بالاتری را از جانب شما دریافت می كند.